Druga wycieczka Warszawską Obwodnicą Turystyczną. Zaczynam w tym miejscu, w którym zjechałem z trasy w połowie listopada ub. r., czyli nad Mienią. Znaki szlaku (czerwone) jakby zanikają. Intuicyjnie czuję, że szlak powinien biec w tym miejscu prostopadle do Mieni i nieodległej szosy. Tak jest w rzeczywistości - przecinką pod słupami energetycznymi wydostaję się na szosę (DW721) i odwracając się dostrzegam mocno zatarty znak na jednym z drzew. Jadąc w "moją" stronę - nie widziałem żadnego. Przepuszczam mknących jezdnią dwóch szosowców (!), życząc im głośno szczęśliwego Nowego Roku. Odwzajemniają życzenia, a ja przetaczam się na druga stronę i zmierzam w stronę Mlądza.
Za "jednostką wojskową", choć teraz to miejsce pewnie należy do innej formacji, przykuwa moją uwagę turystyczny drogowskaz w stronę mogiły powstańców styczniowych. Boczną drogą, za niebieskim znakami, dojeżdżam do lekkiego wyniesienia nad Świdrem, na którym, wśród drzew stoi metalowy krzyż osadzony w kamiennym bloku. Tabliczka informuje, że to bratnia mogiła powstańców.

Wracam na asfalt. Mlądz: most nad Świdrem, szkoła, przystań kajakowa. Na skrzyżowaniu w prawo w stronę Świdra, a po chwili w lewo, w ulice Żabią. Asfalt zamienia się w nawierzchnię gruntową. Ładne wierzby na zakręcie tworzą jakby bramę do lasu. Dalej już lasem. Podłoże twarde, zamarznięte. Droga i odsłonięte polany bieleją szronem (szadzią?). Na kałużach całkiem gruby lód.

Czerwony szlak prowadzi raz drogami leśnymi, innym zaś razem ścieżkami. Czasami mam wrażenie, że te ścieżki wybrano trochę "na siłę", gdyż obok istnieje całkiem gęsta sieć dróg i duktów leśnych. Przez to, można powiedzieć, pozbawiony jest pewnej logiki. W paru miejscach widzę na gps-ie, że jadę (drogą) zaledwie kilka metrów od właściwego szlaku, pociągniętego zasypaną i porytą przez dziki ścieżką. Ale to zaledwie w paru miejscach. Generalnie jest sympatycznie: temperatura nie za niska, cisza i spokój, a okolice całkiem malownicze.
W pewnym momencie zrobiło się naprawdę górsko. To okolice góry (wydmy) noszącej nazwę "Meran". Przed wojna była tu podobno nawet skocznia narciarska (!). Po skoczni nie ma śladu, jest za to całkiem przyjemny stok.
Po górach przyszły moczary, a ściślej - Pogorzelski Mszar. Całkiem spore jeziorko i mnóstwo drobnych cieków w których szemrze woda. W jednym miejscu musiałem nawet przenosić rower.
Dojeżdżam do Pogorzeli. Najpierw drogą przez wieś, później schodkami na peron kolejowy i dalej na druga stronę torów. Nie mam pojęcia dlaczego czcigodni Autorzy postanowili poprowadzić szlak nasypem kolejowym po zachodniej stronie torów wąziuteńką ścieżynką, gdy pod nasypem od wschodniej strony biegnie droga prowadząca do tego samego przejazdu kolejowego?
Za przejazdem na wprost pomnik żołnierzy "ruchu oporu", choć wiadomo, że to Armia Krajowa nań zasłużyła w tym miejscu.
Za pomnikiem znowu do lasu, na zachód "ceglanką", czyli Czerwoną Drogą do Dąbrowieckiej Góry. Bunkry dziś puste. Za Dąbrowiecką Górą postanawiam przerwać dalszą jazdę po czerwonym szlaku i zjeżdżam ceglanką do skrzyżowania z Traktem Osieckim i dalej na północ do Otwocka.

W niedzielne przedpołudnie postanowiłem popróbować fragmentu Podwarszawskiego Szlaku Okrężnego, zwanego inaczej Warszawską Obwodnicą Turystyczną wyznakowanego (prawie) w całości kolorem czerwonym.
Szybkie śniadanie, pakowanie podsiodłówki wyskakuję na ulicę i po chwili leżę. Nie przewidziałem, że na asfalcie będzie cieniutka warstwa lodu. Dalej już ostrożnie na stację, potem 10 min. kolejką i wysiadam w Międzylesiu. Nowym przejściem podziemnym wydostaję się na wschodnią stronę torów i al. Dzieci Polskich dojeżdżam do pętli autobusowej. Chwilę kręcę się pomiędzy komercyjnymi przychodniami, którymi przez lata "obrosło" Centrum Zdrowia Dziecka, aż wreszcie znajduję znak czerwonego szlaku. Jest parę minut po ósmej rano. Zagłębiam się w las i pierwsze na co zwracam uwagę, to ... cisza. Przejmująca cisza.
Nie odzywa się żaden ptak, nie słychać innych zwierząt, nie dochodzą odgłosy miasta. Absolutna cisza.
Niespiesznie jadę wąską ścieżką kierując się znakami szlaku i wspomagając śladem wgranym do gps-a.
Wokół bór mieszany w którym ścieżka wyprowadza mnie na uroczysko Zielony Ług.

Nastrojowo i klimatycznie. Na "górce" mogiła nazywana w przewodnikach "żołnierską". Zadbana, oznaczona krzyżem z tabliczką: "NN 1944". Na mogile kwiaty i znicze. Nieopodal węzeł szlaków z ewidentnie odwróconymi tabliczkami kierunkowymi. Gdyby im wierzyć przyjechałem z Wiązowny, a jadę do Międzylesia.

Jadąc cały czas lasem dojeżdżam do kolejnego uroczyska, a w zasadzie torfowiska "Biały Ług". Jest znacznie większe niż widziany wcześniej Zielony. Objeżdżam je prawie dookoła, ścieżką prowadzącą albo na granicy moczaru (przymarzniętego), albo pociągniętą trawersem po zboczu wydm otaczających obniżenie w którym powstało torfowisko. Przypuszczam, że latem musi tu tętnić życie. teraz wszystko takie zahibernowane. Szlak wkrótce "wbija" się w leśną drogę wiodącą do Aleksandrowa. Ja dzisiaj jadę w przeciwną stronę. Przecinam drogę krajową [17] ostrożnie wcześniej sprawdzając, czy asfalt nie jest pokryty zdradliwym lodem. Nie jest.
Wjeżdżam do Wiązowny. Na rozstaju skąd odchodzi DW 721 kopiec-mogiła z krzyżem, obok betonowe bunkry. Boczną uliczką znowu dojeżdżam do "siedemnastki", która znowu przecinam. W miejscu, w którym za zabudowaniami szlak odbija na pd-wsch chwila konsternacji, bo polna droga oznaczona jako teren prywatny. Zdaję się nie zauważać i dojeżdżam na zachodni brzeg Mieni. Kawałeczek ścieżką w górę rzeczki i znowu jestem na DK17. Mostek i za chwile zjazd do lasu. tym razem lewym, wschodnim brzegiem tej urokliwej rzeczki. Tę ścieżkę już znam - przejeżdżałem nią wielokrotnie. Nigdy jednak o tej porze roku. Nie jest wprawdzie tak gęsto-zielono, ale ciągle uroczo. Ścieżynka wije się wraz z rzeczką, czasami prowadząc po stosunkowo wysokich nadrzecznych skarpach.
Dojeżdżam wreszcie do pomnikowego dębu nazywanego "Bartkiem Mazowieckim". Ma podobno 400 lat.

Jest na mapie Mazowsza ewenement architektury. Pałac w Chrzęsnem - jedyny renesansowy pałac w regionie. Tak przynajmniej twierdzi Lechosław Herz, a ja mu wierzę, bo chyba nikt ze współczesnych tej krainy tak nie umiłował. Postanowiłem to cudo obejrzeć, a ponieważ nosiło mnie na dłuższą przejażdżkę rowerową, a drętwota palców po BBT coraz mniej dokucza, przeto w niedzielę 20 listopada wsiadłem na rower i pojechałem.
Droga - jak to w listopadzie, błyszczy się ni to wilgocią, ni to szadzią. Szybko przejechałem Wiązownę, wpadłem na krajową "2" i za Dębem Wielkim skręciłem na północ w kierunku Pustelnika. Droga przez las pusta, tylko w pewnym miejscu dostrzegłem kątem oka watahę zdziczałych (?) psów. Obyło się bez bliższego kontaktu. W Pustelniku chwilowe zatrzymanie. Już to wywołane wątpliwościami nawigacyjnymi, już to chęcią utrwalenia na fotografii sylwety współczesnego kościoła. W sumie nic szczególnego, godnego bliższej uwagi, sobą nie prezentuje powstały w l. 1983-87 budynek projektu arch. Wiesława Pląski.
Ciekawsza jest historia tego miejsca, bo pierwszy kościół (drewniany) istniał tu przed 1540 r. Drugi także drewniany zbudowano pod koniec XVI w. i "runął on pod brzemieniem czasu" na początku XVIII w. Trzeci, takoż drewniany wybudowano i konsekrowano w 1843 r. Przetrwał 140 lat, w tym zawieruchę obu wojen światowych, a został "zniszczony przez owady" (sic!). Takie przynajmniej uzasadnienie przyjął wojewódzki konserwator zabytków zgadzając się na jego rozbiórkę. Wpierw obudowano go jeszcze murami obecnej świątyni, aby wierni mieli gdzie się modlić w czasie budowy, a potem - rozebrano.
Kościół w Pustelniku od samego początku nosi wezwanie św. Katarzyny Panny i Męczenniczki, dzisiaj w uproszczeniu nazywanej Aleksandryjską. Sama wioska z kilkoma promieniście rozchodzącymi się uliczkami na upartego może przypominać miasteczko.
Dalsza droga wśród pól mazowieckiej równiny płaskiej jak stół. W Woli Cygowskiej kuszą dorodne czerwone jabłka, które zachowały się na zupełnie bezlistnej jabłonce.
Dojeżdżam do Poświętnego. Też nosi miasteczkowy charakter ta mazowiecka wioska. Kościół współczesny, murowany. Postawiony w miejscu dawnego, który spłonął w wyniku działań wojennych w 1939 r.
Za Nowym Cygowem przejeżdżam przez linię kolejową nr 13 Pilawa - Krusze. Co ciekawe linia nie jest wykorzystywana do ruchu osobowego, a na odcinku od Mińska Mazowieckiego na północ nie ma żadnej stacji.
W Dąbrowicy chwilowy odpoczynek pod nową wiatą "turystyczną" postawioną staraniem powiatu wołomińskiego. Są ławki, stół, coś w rodzaju stojaka na rowery typu wyrwikółka, ale z drewna(!). Jest i mapa. Przyjemne miejsce w którym posilam się kanapkami wziętymi z domu i herbata z termosu.
Dalsza droga wśród pół i niewielkich lasków. Od ronda za Kurami prosta jak od linijki w kierunku północnowschodnim. Według OSM to "Trakt Napoleoński". Kierunek mniej więcej się zgadza ... .
W Sulejowie odbijam na zachód i po kilku kilometrach osiągam Chrzęsne. W środku wsi jest, otoczony parkiem - cel mojej dzisiejszej wycieczki. Pałac - budowla skromna lecz dystyngowana, jak to ujął wspomniany na wstępie L. Herz. 
Niestety zamknięty. Niedziela. Pozostaje mi tylko podziwiać go z oddali przez bramę zamkniętą na cztery spusty. Park - nie powiem, że starannie utrzymany, bo widoczne ubytki w drzewostanie świadczą, że przez wiele lat był raczej dewastowany. Ale powiedzmy - uprzątnięty. Rzeczywiście, zagospodarowanie tego miejsca przez powiatowe centrum kultury wyszło mu raczej na dobre. Szkoda tylko, że godziny otwarcia czynią pałac trudnym do obejrzenia dla osób spoza powiatu wołomińskiego.

Przed pałacem słupek z oznaczeniem Camino de Santiago. Dziwne. W Polsce nie dość, że co i rusz idziemy śladami Napoleona, albo zatrzymujemy się w jego zajazdach, ale i z każdego miejsca wiedzie Droga Jakubowa.
Nabrawszy smaku na pałace postanowiłem zobaczyć jeszcze ten w nieodległych Dębinkach. Miejsce związane z Norwidem, który niedaleko stąd urodzony, w Dębinkach u wujostwa spędzał wakacje. Niestety pałac położony w głębi zapuszczonego parku, zamkniętego potężnymi łańcuchami nałożonymi na bramę w ogrodzeniu.
Zaczęło mi się spieszyć z powrotem, a wymyśliłem sobie, że do Warszawy dojadę pociągiem. Byłem przy tym tak chytry, że zaplanowałem wsiąść w Klembowie zamiast we wcześniejszym Chrzęsnym, czy nieodległym Tłuszczu. Pojechałem więc przez Wólkę Kozłowską i Kozły do Klembowa. Krótkie zatrzymanie na ogólne ogarnięcie wzrokiem sylwety kościoła fundacji gen. Franciszka Żymirskiego. Ten insurgent kościuszkowski, żołnierz wojen napoleońskich w szeregach Legionów Polskich, uczestnik bitwy pod Raszynem i powstania listopadowego, śmiertelnie ranny pod Olszynką, był właścicielem dóbr klembowskich. Z czasów nam bliższych warte odnotowania, że uczęszczała do niego "sekretarka Pana Jezusa" czyli Helena Kowalska, znana obecnie jako św. Faustyna. W pobliskim Ostrówku pracowała u rodziny Lipszyców na swój posag niezbędny do przyjęcia do zakonu. W Ostrówku w latach 90-ych XX wieku przez miesiąc mieszkałem i ja, ale to już zupełnie inna historia.
Na pociąg z Klembowa do Warszawy Wileńskiej nie zdążyłem. Następny miał być prawie za godzinę. Postanowiłem ją zagospodarować dalszą jazdą na rowerze i tak przez rzeczony Ostrówek i Wołomin oraz Zielonkę dojechałem do Warszawy. Trasa nie warta większej uwagi. Generalnie - nie polecam. Obecnie to brzydsze oblicze podwarszawskich miejscowości. Ponadto spory ruch samochodowy, a od Ząbek w związku z przebudową DW 631 wręcz nieprzyjemny. Dobrze, że to była niedziela i samochodów niewiele. W Wawrze wsiadłem do kolejki, która na linii otwockiej kursuje znacznie częściej, niż na tej do Małkini. Podsumowując - dzień udany, zmieściłem się w czasie pomiędzy świtaniem, a południem, dotarłem do zakamarków Mazowsza gdzie kryje się (!) coś ciekawego i po trzech miesiącach przejechałem coś więcej niż 100 km.
Zaliczone gminy: Zabrodzie (814) i Klembów (815)
Więcej zdjęć:

Wreszcie się nam udało. Wystartowaliśmy w wyścigu (!) "Ojcowie na start" organizowanym od kilku lat przez szkołę mojego syna. Przymierzaliśmy się już w zeszłym roku, ale choroba młodszej części naszego duetu spowodowała, że musieliśmy zrezygnować ze startu. 
W tym roku poszło dobrze. Zdrowie i humory dopisywały, pogoda wymarzona na zawody - temperatura ok 17 st. C, bezwietrznie i słonecznie. Kolejka dojeżdżamy na start w Międzylesiu na skrzyżowaniu ulic: Maciejowickiej i Pilawskiej. Strefa startu podzielona na sektory - stosownie do wieku młodych zawodników. Ojciec jest obligatoryjnym uczestnikiem zespołu, ale liczy się tylko czas dzieci. Dzień wcześniej odebrałem numery startowe po uprzedniej elektronicznej rejestracji na stosownej stronie w internetach. Pełna profeska. Numery maja przyklejone chipy do rejestracji czasu przejazdu.
Sektor powoli się zapełnia. Impreza ma charakter otwarty, sporo jest chłopaków po których widać (a może jeszcze bardziej po ich ojcach?) - tzw. sportowe zacięcie. Są też obcokrajowcy, w tym także z Wenezueli - znanej z wyśmienitych kolarzy.
Po dość długim oczekiwaniu w czasie którego rozebraliśmy się z Jaśkiem "na krótko" przychodzi wreszcie czas startu. Najpierw pierwsze sektory ze starszymi dziećmi, wreszcie my. spokojnie, aby nie zaliczyć przypadkowej kraksy przeciskamy się przez Start/Metę i ruszamy zaraz do lasu. Droga staje się dróżką. tłum taki, że nie za bardzo jest gdzie wyprzedzać. Jakaś dziewczynka zalicza upadek - na szczęście niegroźny - zaryła głęboko w luźnym piachu i wystarczyło. Takich upadków będzie jeszcze sporo - ich największa niedogodność jest taka, że powodują zatory na wąskich ścieżkach mazowieckiego Parku Krajobrazowego, gdzie wytyczono trasę wyścigu. Wspomniany piach stanowiący podłoże dużej części trasy nie ułatwia jazdy. Mojemu młodemu idzie lepiej na grubych oponach niż mi na "zwykłym" trekkingu obciążonym dodatkowo sakwą z rzeczami (a co!). Sportu w naszym przejeździe za wiele nie ma. Wprawdzie od czasu do czasu kogoś wyprzedzamy, ale i inni wyprzedzają nas - i tych wyprzedzających jest chyba więcej. Muszę młodemu tłumaczyć, że teraz jesteśmy na zawodach i nie prowadzimy dociekań dokąd prowadzi ta boczna droga, jakie to drzewo i co to za domy? Na stromym (jak na Mazowsze) zjeździe z górki Jasiek zalicza OTB. Klasyka: wystarczyło, że zacisnął przedni hamulec i widowiskowo wyprzedził w powietrzu swój rower, który nb. za chwilę go dogonił. Po wyplątaniu syna ze sprzętu, wyprostowaniu kierownicy i siodełka ruszamy dalej. Morale trochę spadło młodemu zawodnikowi - na szczęście było to w końcówce pętli i niedługo potem wjeżdżaliśmy na lepszą, tzn. bardziej zwartą nawierzchnię. Najpierw szutrowo - żużlową, a zaraz potem asfaltową. Do mety pozostało już niedaleko więc zmobilizowałem małego do ostatniego wysiłku i przy aplauzie licznej publiczności przecinamy kreskę.
Z mety przejeżdżamy na teren szkoły, gdzie trwa piknik rodzinny. Jasiek otrzymuje medal i dyplom "za udział" są drożdżówki i pączki. Nie bawimy tam długo, a widząc nadciągające ciemne chmury zapowiadające deszcz zmykamy na stację, skąd kolejką wracamy do domu.
Chyba po dwóch dniach przychodzi link od firmy obsługującej zawody do wyników. Szału nie ma, ale najgorzej też nie wypadliśmy 30 miejsce na 35 startujących w "naszej" grupie wiekowej. W przyszłym roku będzie co poprawiać. 
Zdjęcia:

„Wyprawa Ojców i Synów” – pod ta szumną nazwą kryje się cykliczny (nomen-omen) projekt wychowawczy realizowany w szkole mojego syna, mający na celu szeroko pojętą promocję ojcostwa, ale również integrację klasową nie tylko chłopców pomiędzy sobą, ale także na poziomie ojców właśnie. Dodam, że szkoła jest męska, tzn. przeznaczona tylko dla chłopców. Jesienna, a raczej późnoletnia wyprawa przybrała formę wycieczki rowerowej. Takiej okazji nie mogliśmy przegapić i wczesnym rankiem (jak na wolną sobotę) podjechaliśmy na miejsce zbiórki wyznaczonej przed dworcem kolejowym w Otwocku. Sporo nas było, bo zebrały się razem dwie klasy II szkoły podstawowej – razem około 40 mężczyzn (większych i mniejszych) na rowerach. Nie byłem organizatorem przejazdu (uff!) więc grzecznie stanęliśmy z synkiem w grupce i wysłuchaliśmy „odprawy przedstartowej” przedstawionej przez jednego z wychowawców naszych chłopaków. Plan był prosty – jedziemy tzw. „Sosnowym szlakiem”, czyli robimy pętlę z Otwocka przez Karczew, Janów, Brzezinkę, Łukowiec, Lasek, zahaczając o Dąbrowiecką Górę i Torfy.

Po kilku słowach wprowadzenia ruszamy i tu od razu unaocznia się problem wielkiej liczby rowerzystów. Na drodze dla rowerów wzdłuż ul. Andriollego wąż rowerzystów ma kilkaset metrów. Zdarzyło się kilka, na szczęście niegroźnych, upadków wynikających z braku doświadczenia jazdy w grupie. Na całe szczęście zabudowa staje się coraz mniej zwarta i wjeżdżamy do lasu. Mijamy otwocki kirkut i szutrówką dojeżdżamy do tzw. Czerwonej Drogi. Legenda głosi, że układali ją z cegieł ze zrujnowanej w czasie wojny Warszawy Żydzi z otwockiego getta, aby podążyć nią na śmierć. Bardziej prawdopodobna jest jednak wersja, że drogę utwardzono cegłą rozbiórkową już po likwidacji getta w Otwocku i służyła Niemcom jako droga transportowa przy budowie bunkrów tzw. przedmościa warszawskiego. Czerwoną Droga zbliżamy się do Karczewa. Wycieczka ma raczej swobodny przebieg, więc jeszcze w lesie nastąpił spontaniczny postój. Chłopcy penetrowali mostek na wyschniętym Kanałem Południowym, z zaciekawieniem oglądali kapliczkę z Chrystusem Frasobliwym ufundowaną przez leśnych rowerzystów (sic!). Po tym postoju, kolejny przypadł za niedługo bo w samym Karczewie pod pomnikiem kolejki wąskotorowej. Stojąca na postumencie lokomotywka jest jedyną „pamiątką” po Kolei Jabłonowskiej łączącej niegdyś Karczew właśnie z Warszawą i dalej wiodącą do Jabłonny. Cudzysłów w który ująłem wyraz pamiątka jest uzasadniony tym, że stojąca w Karczewie lokomotywka nigdy na tej linii nie kursowała. Chłopcy oblegli parowozik włażąc także na jego kocioł i po krótkim wyhasaniu się ruszyliśmy dalej. Minęliśmy kształtny w formie barokowy kościół św. Wita i równie starą kapliczkę przydrożną na rozstaju dróg i asfaltem skierowaliśmy się w stronę Janowa. Niewielki ruch na drodze obudził w chłopcach żyłkę sportową i samorzutnie rozpoczęli wyścigi zajmując całą szerokość asfaltowej szosy. Zbyt rozsądne to nie było więc kilka razy zainterweniowałem prosząc, aby jednak trzymali się prawej strony drogi, a przynajmniej pozostawali na prawym pasie. Na szczęście w Łukowcu opuściliśmy drogę publiczną i szutrówką wśród łąk wjechaliśmy do lasu. Dalszy kawałek wiodący skrajem lasu unaocznił chłopakom co to jest jazda terenowa. Droga mocno zarośnięta trawą i chwastami, mnóstwo krzaków, teren podmokły. Oblepieni rzepami łopianu wyjechaliśmy na wyższy teren gdzie zaczęły się z kolei mazowieckie piaski. Grupa się mocno rozciągnęła i na skrzyżowaniu przy tzw. Kamieniu Leśników podzieliła na mniejsze podgrupki. My z młodym postanowiliśmy sprawdzić ten kawałek czerwonego szlaku i do Rezerwatu Torfy dojechaliśmy okrążając go od Wschodu i wracając przez Janów i Karczew. Synek był trochę zmęczony, podobnie jak jego koledzy z którymi zjechaliśmy się ponownie na Torfach właśnie. Tam nastąpiło „rozwiązanie” wycieczki, jednakże Jasiek po zregenerowaniu się kanapkami spożytymi na pomoście jeziora zażądał ode mnie realizacji całego programu, tj. zwiedzenia bunkrów na Dąbrowieckiej Górze. We dwójkę ruszyliśmy więc Czerwoną Drogą w kierunku wschodnim, aby po paru kilometrach dojechać do tzw. skansenu fortecznego. Muszę przyznać, że od mojej ostatniej bytności w tym miejscu, chyba dwadzieścia lat temu sporo się zmieniło. Bunkry zostały zagospodarowane, umieszczono przed nimi fachowe tabliczki informujące o ich historii, przeznaczeniu, uzbrojeniu. Szaremu betonowi przywrócono oryginalny (podobno) kamuflaż. Wejścia do bunkra pilnuje wolontariusz z lokalnego stowarzyszenia miłośników fortyfikacji. Za parę złotych „co łaska” wrzuconych do pustego magazynka po ckm-ie oprowadził nas po wnętrzu opowiadając co nieco. Nasyceni wiedzą historyczną udaliśmy się w powrotną drogę do Otwocka. Po drodze spotkaliśmy jeszcze dwie pary: ojciec i syn z naszej wyprawy, które idąc naszym śladem postanowiły zwiedzić te bunkry. Na dworcu w Otwocku załadowaliśmy się do SKM-ki i po kilku minutach byliśmy w domu.

Przed startem
Do Świnoujścia przyjechałem ekspresem „Błękitna Fala” w towarzystwie Darka Urbańczyka i innych kolarzy, których w sumie naliczyłem 14. Darek, mój kolega randonneur z mazowieckich brevetów, był tak uprzejmy, że na miesiąc wcześniej, w pierwszym możliwym terminie (o 2-ej w nocy!) kupił nam wspólne bilety do Świnoujścia. Założenie było proste: nie zarywać przedostatniej nocy przed startem i wygodnie dotrzeć na start. W pustym wagonie towarzyszył nam jeszcze Darek Bulanda, nowosądecki kolarz startujący w barwach „Małopolskiej Policji” (bardzo ładne stroje!), a przede wszystkim najszybszy zawodnik (OPEN) poprzedniej edycji BBTour. Czas minął nam na miłej pogawędce i ani się spostrzegliśmy, jak około trzeciej po południu trzeba było wysiadać. Pierwsze kroki skierowałem do „bazy” ultramaratonu w hotelu Bryza, aby jak najszybciej mieć za sobą wszelkie formalności. Podpisanie oświadczenia o starcie na własną odpowiedzialność, odebranie pakietu startowego nie trwa długo. Jeszcze chwila na wymianę pozdrowień i uprzejmości z innymi startującymi i jadę na kwaterę. Nauczony doświadczeniem z 2014 r. odrzuciłem pomysł spania tam gdzie „wszyscy”, tzn. w Bryzie albo nieodległym schronisku młodzieżowym. Za duży hałas, za duży ruch, za wysokie stężenie adrenaliny w powietrzu, aby (w miarę) spokojnie się wyspać. Wybrałem sanatorium „Rybniczanka” w dzielnicy uzdrowiskowej i był to strzał w dziesiątkę. Kuracjusze to w 99,9 % Niemcy w wieku grubo powyżej 80 lat. Oni się już wyhasali za młodu. Od plaż Atlantyku po stoki Kaukazu. Dostaję wygodny pokój i pozwolenie na zaparkowanie w nim roweru. Wolne chwile wykorzystuję na spacer plażą i brodzenie w Bałtyku. W zasadzie pierwszą część z nazwy imprezy mam zaliczoną. W „cywilnym” ubraniu jadę na obligatoryjną odprawę techniczną w świnoujskim Domu Kultury. Komandor Maratonu mówi dużo, ale co z tego skoro słabo słychać, bo jego głos ginie w fatalnej akustyce sali i tłumiony jest gwarem zebranych kilkuset uczestników. Po odprawie zwijam się do „Rybniczanki” na kolację serwowaną zwyczajem szpitalnym w godz. 17:00 do 19:00. Ważne, że nie muszę kombinować gdzie i co zjeść. Jeszcze wieczorny spacer i małe zakupy: cztery kajzerki, puszeczka pasztetu do kanapek „na drogę”, dwa banany i butelka wody mineralnej, którą rozlewam do dwóch bidonów po 0,75 l. Przed 22-ą biorę prysznic i kładę się spać.

Spało mi się wyjątkowo dobrze. Przede wszystkim głęboko, bez nerwowych wybudzeń i długo – prawie 8 godzin. Start mam wyznaczony na 08:55, ale odliczając 30 min. na kontrolę przedstartową, kursowanie promu co 20 min. i śniadanie podawane o 07:30, czasu na „ogarnięcie się” nie mam za wiele. Ubrany już w strój kolarski pojawiam się w jadalni. Pospiesznie pałaszuję to, co udało mi się zgarnąć ze szwedzkiego stołu: jajka, pieczywo, szynka i pomidory, które popijam kawą z mlekiem. Nie jest tego dużo, ale czuję, że więcej nie wejdzie. Zdaję klucz w recepcji i wyjeżdżam na spokojne jeszcze ulice Świnoujścia. Klucząc na drogach dla rowerów, alejkach parkowych i kontrapasach dojeżdżam do przystani promowej. Na pokładzie jeszcze kilku zawodników. Oddaję przepak i bagaż główny, który ma czekać na mnie na mecie i idę na start. Pogoda – taka sobie – od rana mży i zawiewa. Jak się okaże jest to zapowiedź aury na najbliższe trzy doby. Wymieniam pozdrowienia ze znajomymi startującymi wcześniej, aż przychodzi pora na moją grupę. Dobrze nie jest. Jako najwolniejszy zawodnik poprzedniej edycji mam towarzystwo – debiutantów najszybszych w kwalifikacjach. Trudno.

Na starcie w rozmowie z Sędzią Głównym - Wacławem Żurakowskim 

Syrena i start. Zaczęło się. Najpierw spokojnie okrążamy tereny kolejowe, potem wyjeżdżamy na krajową „trójkę” i jedziemy. Tempo wcale nie turystyczne, ale sprinterskie też nie. Tak w granicach 30 km/h. Zmiany co ok. 3 km. Wystarczyło jednak abym po 20 km przy zjeździe z DK3 na Dargobądz zatrzymał się na chwilę za potrzebą, a startujący ze mną zamienili się w znikający punkt. Może i dobrze, a raczej na pewno dobrze! Mogę wreszcie jechać swoje tak, jak chcę. Niebo pochmurne, temperatura nie za wysoka. Przed sobą i za sobą nie widzę innych uczestników. Spokój. Po drodze niestety nie udaje się uniknąć deszczu. W obawie przed przemoczeniem i perspektywą jazdy w mokrych spodenkach zatrzymuję się na jakimś przystanku i zakładam komplet deszczowy, tzn. kurteczkę, spodnie i czapeczkę pod kask. W tym czasie podjeżdża swoim kamperem Doktor Szendzielorz (lekarz wyścigu) i dopytuje, czy wszystko w porządku. Tak, w porządku. Jak najbardziej. Do punktu kontrolnego Płoty (PK1) na 76 km docieram o 11:52, a więc po 3 godzinach jazdy (bez trzech minut). Pobieram drożdżówkę, korzystam z toalety, obsługa napełnia mi wodą wysuszone już bidony, zdejmuję niepotrzebne ubranie przeciwdeszczowe i w zasadzie jestem gotowy. Wyjeżdżam razem z kilkoma osobami, których imion nie znam i nie poznałem. Wiem, że było to 3 chłopaków i jedna dziewczyna-brunetka. W takim towarzystwie jedziemy cały odcinek do Drawska Pomorskiego. Towarzystwo się przydaje, a zwłaszcza jazda „na zmiany” bo wieje silny, południowy i południowo-wschodni wiatr. Niestety akurat z kierunku w którym jedziemy. W Drawsku Pomorskim (PK2) jestem o 14:00. Zjechało się tu już sporo zawodników, tzn. niektórzy jeszcze nie pojechali dalej, a w czasie mojego zatrzymania nadjechali kolejni. W tyle głowy mam zakonotowane: „jedź wolno, stój szybko”. Nie wiem ile to trwało, w oczach rygorystów postojowych pewnie za długo, ale posiedziałem na punkcie tylko tyle, aby na siedząco wypić kubek herbaty, uzupełnić bidony i za pazuchę wrzucić kanapkę. Będzie na później. W dalszą drogę ruszam już sam. Bardzo lubię ten odcinek. Parafrazując Piłsudskiego, BBT jest najsmaczniejszy po brzegach, tzn. na Pojezierzu Drawskim i w Bieszczadach. Kalisz Pomorski kończy spokojną jazdę po bocznych drogach, o ile za takową można uznać DW175.
Drogi krajowe
Przychodzi pora na mocniejsze wrażenia i krajową „dziesiątkę”. Dla wzmożenia koncentracji zatrzymuję się na orlenie, moczę buffa pod kaskiem, wypijam colę z puszki i jadę dalej. W tym czasie zjechało się tu jeszcze trzech innych uczestników, z których jeden odkrył właśnie w swoim rowerze pękniętą obręcz. Nie będę tu przytaczał słów, które tam padły. Ku mojemu zdziwieniu DK10 nie jest jeszcze najgorsza. Zasługa to pewnie pory, czyli sobotniego popołudnia. W zasadzie bez kolejnych postojów przejeżdżam jeden z najdłuższych odcinków międzypunktowych na BBT i o 18:34 podpisuję listę na PK3 w Pile. Co ważne obsługa lepsza niż przed dwoma laty. Serwują ciepły posiłek – jakiś makaron z pieczarkami, dają kanapki, owoce i wodę. Zebrał się tam spory tłumek zawodników. Przysiadłem, aby zjeść makaron i wypić herbatę. Aby ustrzec się ewentualnej pomyłki nawigacyjnej, zasięgam języka u obsługi i dostaję cenną radę, aby nie przejmować się zakazem ruchu na ul. Bydgoskiej, tylko zamknięty odcinek przejechać po chodniku/drodze dla rowerów. Tak też czynię i w towarzystwie przygodnych zawodników, którzy zebrali się w tym samym czasie opuszczamy miasto z czerwonym jeleniem w herbie. Zmierzch zapadł, jak mi się wydaje, nadspodziewanie szybko. Tak szybko, że Wyrzysk przejeżdżam już z włączonym oświetleniem. Przed Nakłem widzę stojącą na poboczu grupkę zawodników. Okazuje się, że kolega ze Świnoujścia tak nieszczęśliwe upadł, że doznał jakiejś poważniejszej kontuzji i został zabrany właśnie do szpitala. Dziękują za zainteresowanie i każą mi dalej jechać. Nie wiem dlaczego, ale wydawało mi się, że „Chata Skrzata” czyli PK4 powinna być po lewej stronie drogi. Oczywiście była po prawej. Na ten tzw. „duży” punkt dojechałem o 22:20. Mój prywatny harmonogram „na dziś” zakładał zjedzenie ciepłego posiłku, prysznic, zmianę stroju i dalszą jazdę. Żadnego mi tam spania! Trochę to jednak trwało, głównie ze względu na kolejkę do prysznica. Została nieco zracjonalizowana i niektórzy dla przyspieszenia, wchodzili parami pod sitko. Na szczęście mogłem to zrobić sam. Gorący tusz i zmiana odzieży oraz wcześniejszy posiłek podziałały ożywczo. Brakowało tylko jednego – kawy. Tę wypiłem na nieodległym Orlenie przy zjeździe na obwodnicę Bydgoszczy. Bardzo dobre espresso. Czytałem gdzieś, że niektórych nudzi odcinek do Torunia. Ja – bardzo go lubię. Jadę przecież do MOJEGO Torunia. Długa, jasno oświetlona serwisówka przy S10 pozwala trochę odetchnąć, a dalsza jazda zwykła „dziesiątką” przez Puszczę Bydgoską działała na mnie kojąco. Jak ten las pachnie! Jechałem sam i było mi z tym dobrze.

Zaciągając się żywiczno-sosnowym aromatem dojechałem na rogatki Torunia. Na punkcie (PK5) byłem o 02:30. Zjadłem rosół (to już drugi na trasie), wypiłem herbatę z cytryną i pojechałem dalej. Sam. Nie wiem, czy w tym momencie był to dobry pomysł, bo w pewnym momencie poczułem szarpnięcie i mocno zarzuciło mi tylnym kołem. Jak się okazało pasażer z tylnego siedzenia samochodu, który zajechał od tyłu postanowił mnie „pacnąć”. Trafił w podsiodłówkę i mało co mnie nie wywrócił. Usłyszałem tylko chóralny rechot i szare (matowe) audi na poznańskich blachach z piskiem skręciło w ul. Poznańską. Kolejne spotkanie z samochodem miałem kilka kilometrów dalej, na toruńskich Stawkach. Kierowca karetki zrównał się ze mną, a ratownik medyczny z zainteresowaniem odpytywał mnie skąd i dokąd jadę. Po reakcji mojego rozmówcy mogę wnosić, że marszruta zrobiła na nim wrażenie. Wywiad wypadł chyba pozytywnie dla mnie, bo nie zostałem ściągnięty z trasy i przewieziony do szpitala na ul. Mickiewicza lub do Górnej Grupy, czy innego Świecia. Tak więc z głową niby w porządku, ale jednak zaczęła morzyć mnie senność. W pewnym momencie nie wytrzymałem i skusiłem się na elegancki betonowy przystanek przy DK91. Za plecami szumiała autostrada A1, ale nie przeszkadzało mi to szczególnie. Położyłem się na wygodnej (szerokiej) betonowej ławie i zdrzemnąłem na nie dłużej niż 5 minut. Wystarczyło, aby jechać dalej. Świtało już, gdy wjeżdżałem do Włocławka. Huczały i świstały Azoty, a ja mozolnie zbliżałem się do centrum tego miasta u ujścia Zgłowiączki do Wisły. Na wyjeździe z Włocławka z przystanku autobusowego dobiegają mnie zachęcające okrzyki biwakujących tam zawodników. Jak się okazało, Marek Siemiński były uczestnik BBT przyniósł w celach degustacyjnych dwa wielkie gary pełne słodkich naleśników. Jeszcze chleb ze smalcem tam był i ogórki i picie. Coś takiego?!? Wypisz, wymaluj – jakaś nielegalna akcja. Skandal!!! Niedozwolona pomoc?  Skądże! 
Oczywiście, że się zatrzymałem i skosztowałem. Pycha. Chwała temu Marku!

Ta ostatnia niedziela
Pomiędzy drugim, a trzecim naleśnikiem nadjechała Ola (starszapani) w eleganckiej męskiej obstawie, ukrywającej się pod szyldem Spomasz Zamość. Z poczęstunku chyba też skorzystali, a w dalszą drogę ruszyliśmy już razem. Droga ładna, Zalew Włocławski błyszczy między drzewami, a do punktu coraz bliżej. Wreszcie jest! Dąb Polski, PK6 na 450 km. Jest godzina 07:18 gdy siadam do posiłku. Obiadu? Podawali rosół i schabowego z ziemniakami. Jest to rosół nr 3 i schabowy nr 2. Ola, jako że wszystkie stworzenia duże i małe lubi niewpostacipożywienia, dostała zamówioną dietę wegetariańską. A na to wszystko ojcowskim wzrokiem spoglądał Janek Doroszkiewicz, wielce doświadczony kolarz, który w tej edycji BBT przeszedł na pozycję działacza. Z wielkim pożytkiem dla nas startujących. Takiej serdeczności i poziomu zaopiekowania nie odczułem już na żadnym innym punkcie. Przesunięcie punktu z Włocławka, gdzie był w poprzednich edycjach do wspomnianego Dębu Polskiego zaowocowało skróceniem dystansu do Gąbina, uważanego za „półmetek” tego ultramaratonu. Dość powiedzieć, że po 24 godzinach jazdy odnotowałem 474 km na liczniku. Jak na mnie – zadowalająco. W Gąbinie jest obsługa strażacka. Bardzo, ale to bardzo zaangażowana. Nie chce mi się jeść, tylko pić i spać. Zostaję zapisany przez młodszego strażaka w specjalnym „Zeszycie zasypiań i budzeń” (!) z czasem spania 20 min. i udaję się do namiotu. Zdejmuję koszulkę, buty, padam na łóżko polowe i odlatuję w niebyt. Po 20 minutach bardzo głębokiego snu budzi mnie strażak i wyruszam dalej. Była godzina 09:43, gdy przybyłem na punkt. A dalej jest bardzo gorąco. Trochę irytują drogi dla rowerów i ciągi pieszo-rowerowe w okolicach Gąbina. Tylko w jednym odcinku tzw. ścieżka ma rację bytu, bo lepszy na niej asfalt niż na szosie. Upał zmusza mnie do incydentalnego zatrzymania na stacji benzynowej w celu obmycia zasolonej twarzy i namoczenia buffa. Przejazd przez Sochaczew przez remontowane nieustannie rondo w ciągu ul. Grójeckiej, jeszcze tylko węzeł Wiskitki nad autostradą A2 i już Żyrardów. Jest godzina 13:50 gdy przybywam na PK8, a tam … . Atmosfera pikniku. Namiocik, leżaczki, jedzonko, ciasteczka, stojaczek na rowerki. Wystarczyło jednak 10 minut, aby niebiosa zrobiły coś takiego, aby nam się we łbach nie poprzewracało. Równo o 14:00 lunęło tak, że obsługa mało z sandałków nie wyskoczyła nie wiedząc co ratować najpierw: sprzęt elektroniczny, czy jedzenie. Posiłek kończę na lastrykowych schodach kina „Len”. Czas przeprosić się z kompletem deszczowym. Odpowiednio nagumowany od zewnątrz ruszam razem z grupką Oli. Jakoś się jedzie, aczkolwiek widzę we wstecznym lusterku, że od Mszczonowa znowu jestem sam. Nieprzyjemny odcinek DK50 do Grójca, a potem wąskim asfaltami wśród sadów. Na przystanku z falistej blachy, gdzie przywdziewałem cieplejszą odzież dopadli mnie Kot z Wilkiem. Krótka prezentacja i dalej jedziemy kilkanaście kilometrów we trójkę. W takiej ulewie nie ma mowy o „trzymaniu” koła, raczej trzeba uważać żeby nie dostać w twarz biczem wodnym spod kół poprzednika. Jakoś tak się potoczyło, że do Białobrzegów (PK9) dojechałem sam o 18:27. Chwilę po mnie (a może przede mną?) Kot z Wilkiem i za dłuższy moment starszapani z kolegami. Punkt taki sobie. Nie, żebym narzekał. Była nawet ciepła herbata, drożdżówki, ale przemoczonemu wcale nie chciało się jechać. Cóż było jednak robić? Wychynąłem na ten paskudny deszcz i pojechałem. Razem ze Olą, Adamem i Mariuszem. To była bardzo dobra decyzja na ten moment jazdy. Jechało się raźniej, Ola doznała jakiegoś wzmożenia energetycznego i gromko popędzała nas do żwawszego kręcenia pedałami. Generalnie było nieźle, aż do Radomia. Tyle minut ile tam staliśmy na czerwonych światłach, to nie stałem chyba przez pół roku łącznie. Zakręty w lewo, w prawo, znowu w lewo, drogi dla rowerów, dziurawa nawierzchnia i jeszcze do tego woda leje się na łeb. Tak mnie zemdliło od tego Radomia, że namawiam „moją” ekipę na red bull’a na najbliższym cepeenie. Pomogło. Włączyć się do ruchu na krajowej „dziewiątce” wcale nie jest łatwo. Nieustający ciąg samochodów do i od Radomia. Gdzie ci wszyscy ludzie jadą? Chyba już na oparach docieramy (wreszcie!) do dużego PK w Iłży. Jest godzina 22:49. A tam … .
Co ci przypomina widok znajomy ten?
Na stacji benzynowej, gdzie mieści się punkt, wszędzie walają się rowery. W moteliku – wypisz wymaluj – trupiarnia. Wciskam się na wolne krzesło przy stoliku pokrytym ceratą. Raczej wolno podają mi pomidorówkę. Ze schabowego rezygnuję, ku zdziwieniu barmanki. Dostaję ziemniaki ze skwarkami i surówkę z kapusty. Dobry zestaw. Jem, a nad głową szaleje awantura o „poziom obsługi”. Grube słowa lecą często i gęsto. Generalnie chodzi o to, że w tym przybytku miejsc noclegowych jest 17 (słownie siedemnaście), a chętnych na te miejsca znacznie, znacznie więcej. Słowa sędziego głównego, że na pierwszej edycji nikt nam nic nie zapewniał i było dobrze działają tylko jak prowokacja. Wnerwiony uczestnik rzuca: nie po to k…, płacę siedem stów, aby się k… dowiedzieć, że nie ma dla mnie miejsca, a worek z przepakiem jest przemoczony. Itd, itd. Niestety ma rację. Postanawiam się jednak tym nie przejmować. Spodziewałem się zresztą takiego obrotu rzeczy. Po angielsku wycofuję się z jadalni i schodkami pomykam „na górkę”. Widok zaiste nieciekawy. Zwłoki kolarzy zalegają wszędzie, łącznie ze schodami. Brud i smród. Kontrastuje z tym wygląd zadowolonego i wyspanego prosa, który wypachniony wychodzi z jednego z pokoików przytulając swoją równie wypachnioną kolarzówkę. Rozumiem miłość do roweru, ale do tego stopnia??? Plan mam taki, aby nie zrażając się niczym zdobyć jakąś łazienkę, wziąć prysznic, zmienić strój na suchy i spróbować (jednak) się położyć. Nie zważając na nic rozbieram się na waleta w ciasnym korytarzyku, niemal siłą wdzieram do łazienki ulokowanej w jednym z pokoi i z ulgą wskakuję pod strumień gorącej wody. Potem szybkie odzianie się i z zaciekawieniem wysłuchuję informacji, że obok stacji rozstawiono namioty. Mówiący mi o nich zawodnik nie potrafi i chyba nie chce ukryć obrzydzenia, gdy o tym mówi. No wiesz, nie mają okien, cały dzień padało, wszystko w nich mokre i nie ma się czym przykryć. Plan „sen 3 h” wymaga poświęceń. Ubrany tylko w spodenki, na bosaka, kuśtykając zabawnie z resztą rzeczy pod pachą szturmuję pierwszy namiot. Nie to nie ten. Tu leżą przepaki. Kolejny – jest dobrze, są materace wcale nie mokre, może lekko wilgotne, trawa na podłodze sucha, w kolejnym namiocie znajduję koc, w jeszcze kolejnym strzępy jakiejś zielonej kapy. No po prostu szykuje się królewskie spanie! Walę się na materac, nakrywam znaleziskami, rozgniatam na szyi insekty, które postanowiły przejść z rzeczonego koca i tej szmaty kapy na mnie i zapadam w sen. Co za ulga.

Spałem za krótko. Dokładnie za krótko o godzinę. Budzik miałem nastawiony na 3 h, ale po dwóch obudziły mnie krzyki docierające z sąsiedniego namiotu. Tego z przepakami. Obsługa złapała jakiegoś złodziejaszka i za pomocą dwóch rzeczowników i tyluż czasowników tłumaczyła mu niestosowność jego zachowania. Jak, w dawnych studenckich czasach, praktykowałem w prokuraturze, to mój patron podobnie „rozmawiał” do podejrzanych. Zawsze jest miło wrócić wspomnieniami do czasów młodości, ale szkoda, że tym razem się nie wyspałem. Trochę w zwolnionym rytmie ubrałem się na drogę. Już wychodziłem, gdy do namiotu weszła Irenka Łańcucka i łakomym wzrokiem ogarnęła zwolniony przeze mnie materac, a zwłaszcza koc i kapę. Przekazałem więc te dobra w jej ręce i wyszedłem na ziąb przedświtu. Nad jajecznicą, którą zamówiłem w barze, nakrył mnie Mariusz, czyli jeden z kolegów Oli. Trochę się tym zdziwiłem, bo ona sama i Adam podobno już pojechali, ale w efekcie zyskałem kompana na dalszą trasę. Była trzecia na zegarze gdy kulnęliśmy się w dalszą drogę. Przejeżdżamy Ostrowiec Świętokrzyski, gdzie tęsknym wzrokiem omiatam nieczynnego jeszcze McDonald’sa. Zjadłoby się pożywna kanapeczkę i popiło kawką. Nie muszę ukrywać że dalsza jazda nam nie szła. Fatalnie po prostu się jechało. Padający od wczoraj deszcz nieustannie zrasza nam drogę i nas samych. Komunikuje Mariuszowi, że tak mnie morzy, iż muszę zalec na 20 min. na najbliższym przystanku. Kolega się przyłącza i uskuteczniamy drzemkę. Pomogła! Gdy przecieram oczy jest już jasno. Przeciskając się obok tir-ów zjeżdżamy do Opatowa i zaraz za nim wspinamy się na kolejna fałdę terenu. Odcinek od Opatowa do Lipnika, raptem 10-kilometrowy, to niewielki fragment DK9, który ma techniczne utwardzone pobocze, zapewniające jako taki komfort jazdy z ciężarówkami. W Lipniku robimy przerwę na kawę i zapiekankę na czystej i ciepłej stacji Orlenu. W międzyczasie zjeżdżają się kolejni maratończycy. Dalsza jazda to nieustanne hopki aż do mostu na Wiśle w Tarnobrzegu. Za nim droga nieco się wypłaszcza. Kolejny punkt (PK11 – 814 km) mamy w Majdanie Królewskim. Docieramy tam o godz. 09:05. Ciepła sala domu kultury rozleniwia bardzo. Do tego jeszcze niezłe jedzenie – makaron z potrawką z kurczaka i smaczny żurek. Ciasta, kawa i herbata dopełniają menu dla kolarzy. Część z nich kładzie się na legowiskach przyszykowanych na scenie. Robi też tak Mariusz. Próbuję i ja, ale nie mogę zasnąć. Przeszkadza mi gwar rozmów i chyba, aż tak bardzo nie jestem senny. Raczej znużony. Po stosunkowo długim postoju ruszamy dalej w tej samej parze, tzn. Mariusz i ja. Mój kolega zagapia się na moment i muska swoim przednim kołem moje tylne. W efekcie zarzuca moim rowerem, ale on „dachuje” w pobliskim rowie. Na szczęście bez większego uszczerbku dla siebie i sprzętu. Wjazd do Rzeszowa zapamiętam jako jeden z najbardziej monotonnych przejazdów. Nieustający sznur samochodów, coraz wyraźniejsze oznaki zbliżania się do wielkiego miasta – a jego ciągle nie ma i nie ma. Wreszcie jest. Wczesne godziny południowe ale ruch całkiem spory. Właściwe służby chyba wiedzą coś o nas, bo na wyświetlaczach leci napis: Uwaga rowerzyści. Ultramaraton 1008 km. Policjant po cywilnemu z nieoznakowanego radiowozu salutuje mi do gołej głowy. Odpowiadam salutem do kasku. W deszczu, który się nasila przeciskam się z innymi na wylotówkę w kierunku Barwinka. Droga się zwęża, natężenie ruchu niestety nie maleje i w takich warunkach docieramy do PK12 w Boguchwale. Jest godzina 13:10. Punkt obsługuje „Rowerowy Lublin” i robi to naprawdę z klasą. Pyszne jedzenie, a w szczególności pierogi, których biorę dokładkę. Schludny zajazd Taurus też robi dobre wrażenie. Aż nie chce się ruszać dalej. Jechać jednak trzeba. Następnych kilkanaście kilometrów to test na spostrzegawczość, silne nerwy i ogólną wytrzymałość. Niekończący się sznur samochodów w obie strony, znajdujących się fazie a to korka, a to zgęstki. Na drodze do Domaradza ruch wahadłowy z powodu remontu mostu. Często trzeba wciskać się kolarzówką pomiędzy samochód a krawężnik. Z ulgą opuszczamy zatłoczoną „91” i zjeżdżamy w stronę Brzozowa. Wreszcie jest. Legendarny PK13 w Starej Wsi (904 km) osiągamy o 15:58. Przecieram oczy ze zdumienia, gdy widzę Delfinkę, czyli słynną kolarzówkę starszejpani. Kolarze poznają się po rowerach, tak jak psiarze po psach. Starsza w izolatce przeżywa kryzys, który próbuje odespać. Gdyby nie to, pewnie byłaby z przodu dwie godziny przed nami. My tymczasem zasiadamy za weselnym stołem i częstujemy się, czym chata bogata. Rezygnuję z żurku, ale za to czynię prawdziwe spustoszenie wśród kanapek. Wyjątkowo smaczne, tak łatwo mi wchodzą, że piramidka znika w mgnieniu oka. Jeszcze dwie herbaty i można jechać. Na chwilę próbuję się położyć, ale raczej dla rozluźnienia napiętych mięśni karku niż w celu zaśnięcia. Opuszczamy gościnne progi i w deszczu, który znowu ożył przejeżdżamy przez Brzozów. Krzykiem nawołuję Mariusza do zawrócenia z obwodnicy na którą się nieopatrznie wbił. Coraz bardziej unaocznia się różnica w stylu naszych jazd. Mariusz jedzie za mną na podjazdach, które wchodzą mi dosyć gładko, natomiast śmiga jak rakieta na zjazdach. Przez taką jazdę tracimy ze sobą na jakiś czas kontakt wzrokowy. Na górkach za Brzozowem bije po oczach olbrzymi banner: „Ginekologia estetyczna”. Jestem jednak tak wymiętolony, że nawet nie dociekam o co chodzi. Wystarczy konstatacja, że podkarpackie kobiety trzymają klasę. W Sanoku na wjeździe do miasta czeka na mnie Mariusz. Wespół w zespół tłuczemy się po najbardziej dziurawej jezdni na przestrzeni całego BBTour’u. Nie wierzę własnym oczom, gdy widzę pociąg jadący równolegle do niej. A więc kolej wróciła do Zagórza. W Sanoku kolejne drobne uchybienie nawigacyjne, Mariusz wyrwał do przodu i wołaniem koryguję jego kurs. Musi to wyglądać śmiesznie na monitoringu, bo żona przysyła mi sms’a: „Dlaczego siedzisz w McDonald’s a nie jedziesz do mety?”. Nie siedzę. Jadę. Wspinaczka, a potem zjazd do Zagórza i znowu wspinaczka po serpentynach do Leska.
Szimma
Na zjeździe do tego miasteczka złapałem Shimmę. Nie była to wcale długonoga łania, ale „samowzbudzone, niekontrolowane drgania pojazdu zmierzające do zniszczenia materiału, z którego jest zbudowany”. Teraz jestem taki mądry, jak sobie poczytałem co nieco na ten temat, obejrzałem filmiki na YouTube głównie z udziałem motocyklistów. Wtedy straciłem zupełnie ochotę do żartów. Jest ciemno, ostry zjazd, śliska nawierzchnia, wąska droga, potok samochodów za mną i przede mną, a rower „faluje” i przestaje reagować na cokolwiek. Nie wiem już, czy hamować, czy raczej odpuścić klamki. Intuicyjnie czuję, że nie mogę wypuścić kierownicy z rąk, ale ta staje się coraz bardziej narowista. Włosy stają dęba pod kaskiem. Filmu z całego życia wprawdzie nie obejrzałem, ale miałem poczucie, że ten seans się za chwilę zacznie. Cudem udało się zwolnić i wyjść z tej niebezpiecznej sytuacji, i to raczej przez próbę wyprostowania sylwetki niż za pomocą hamulców. Na dole czekał Mariusz, z którym wspinamy się do Leska i na górki za tym miastem. Dzielę się z kolegą tylna lampką, tzn. użyczam swojej drugiej, bo w tych ciemnościach i deszczu wcale go nie widać. Rzekomo odblaskowe, obligatoryjne nalepki przydzielone przez organizatorów to jakiś scheiss, który wcale nie odblaskuje. W świetle mojego fenixa doskonale widzę znaki drogowe odległe o kilkadziesiąt metrów, a nie widzę jadącego znacznie bliżej roweru kolegi. Drogę do Ustrzyk Dolnych przez Ustianową chciałbym kiedyś przejechać na BBT za dnia. Jest przecudnie pociągnięta wzdłuż Olszanicy, w górę jej biegu. W nocy jednak tego nie widać. Wielu uczestników wspomina, że odcinek ten dłuży im się niemiłosiernie. Ja też mam takie wrażenie. Wydaje się, że Ustrzyki Dolne są na wyciągnięcie ręki, a ciągle ich nie ma. Ale wreszcie są! Przejeżdżamy główną drogą przez całe miasteczko i niejako na pamięć trafiam do nowoczesnego ośrodka sportowego, gdzie mieści się ostatni już PK oznaczony nr 14. Jest godzina 21:55. Lubię ten punkt za czystość, schludne otoczenie, dyskretną obsługę i kuchnię fusion. Podają zupę z pomidorów (nie pomidorówkę), sok z buraków i owoców i inne frykasy. Trochę kręci mi się w głowie, oznajmiam więc Mariuszowi, że potrzebuję 30 min. snu. Kolega deklaruje się, że mnie obudzi. Pan z obsługi wskazuje mi na uboczu mała salkę wyłożoną materacami. Okrywam się folią NRC i lecę, lecę głęboko w dół. Jak w studnię.

Budzi mnie Mariusz mówiąc że czas już w drogę. Jedziemy. Dołącza do nas jeszcze dwóch zawodników. Nader ekspresyjny kolega (chyba) z Włocławka i Edward najstarszy uczestnik maratonu. Jedziemy czwórką, później dzielimy się na pary. Zostaję z tyłu razem z Edwardem. Ten narzeka na żołądek i mówi, abym jechał sam, bo on musi za potrzebą. Ciemno. Bardzo ciemno. Na podjazdach to dobrze – tylko w nogach czuć, że jest pod górkę. Górki są dwie konkretne: Żłobek i Przełęcz nad Lutowiskami. Dzięki wcześniejszym sakwiarskim praktykom na tych podjazdach i GMRDP traktuję je jako „normalne”. Wjeżdżam i zjeżdżam. Za Lutowiskami jadę już jak w transie. Wiem, że do mety już bardzo blisko. Marzę tylko o tym, aby zrzucić przemoczone ubranie i stanąć pod gorącym prysznicem. Cały czas siąpi nieprzyjemna mżawka. Pokryte rosą okulary raczej przesłaniają obraz, aniżeli go poprawiają. Zirytowany ciągłym przecieraniem szkieł i maziajami, jakie po tym pozostają wkładam okulary do kieszeni i ślepy jak krecik, raczej na czuja zmierzam do mety. Wołosaty raz po lewej raz po prawej. Zapominam, po której jego stronie będzie meta, ale wreszcie jest. Dźwięk dzwonu – to chyba na moją cześć? Koniec trasy. Buchalteria, wpisywanie godziny przybycia, ktoś mi wiesza medal na szyi (dlaczego już teraz?), zupa w piwnicy, poszukiwanie przepaku i plecaka głównego. Udzielam jakiegoś wywiadu. Plotę trzy po trzy, że najładniejsze są Bieszczady. Akurat dużo się napatrzyłem. Tuptam do Hotelu Górskiego i kiwając się przed recepcją melduję na tę i kolejną noc. Zrobiłem to! Po raz drugi przejechałem trasę BBT, ale tym razem bez kontuzji i z satysfakcją czasu przejazdu o 5 h i 1 min. krótszego niż przed dwoma laty (Brutto: 64 h 54 min.)

Po niedzielnej wycieczce do Pruszcza pozostał mi mały niedosyt, bo w zasadzie nie wjechałem do "centrum" miasta, aby mu się lepiej przyjrzeć. Przyszedł czas na poprawkę. Trasa, rzekłbym standardowa: Świbno, Błotniak, Cedry Małe i Wielkie, Trutnowy, Pruszcz. Samo miasto nie robi dobrego wrażenia. Wspomniana wcześniej droga dla rowerów, mocno ruchliwa DW 226 i stara "jedynka", czyli obecnie DK91. Remonty, przebudowy dróg etc. Wyniosło mnie na zachodnie peryferia, skąd wróciłem spokojna drogą dla rowerów na skraju parku miejskiego. Jeszcze rzut oka na gotycki kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i wracam "do siebie". Rozbawia mnie placówka (edukacyjna?) o nazwie "Akademia Paznokcia".
W drodze powrotnej rzut oka na zadbany dom podcieniowy w Trutnowach i krótkie zatrzymanie w Cedrach Małych. Z zaciekawieniem czytam o pierwszych, powojennych osadnikach w tej wsi: Franciszku Waleckim, Stefanie Wojdzie, Bolesławie i Michale Korzyńskich, Stanisławie Brojaku. Ci Kresowianie - wyzwoleni z niemieckiej niewoli lub z robót przymusowych w Rzeszy zaczynali od 9 ha ziemi na każdego i konia z UNRR'y. Większość pół była zalana. Dopiero w 1946 r. po odbudowie sieci elektrycznych, zaczęły działać pompy, które stopniowo osuszały te najniżej położone w Polsce tereny. Dzielni ludzie - nie poddali się.

W ramach popołudniowego spaceru postanawiam spenetrować boczną drogę z Jantaru do Rybiny. Intryguje szczególnie zakaz ruchu. Sprawdzam. Początkowo znakomity nowiusieńki asfalt. Widać że droga nie używana. Problem, robi się w Stegience. Droga mocno zniszczona. Domyślam się, że drogowcy postawili znak zakazu, aby uniknąć odpowiedzialności za ewentualne zerwane zawieszenia. ale terenówką albo suv-em da radę przejechać. Rowerem też! Nawet jeżeli to kolarzówka. Zajechałem do Rybiny napatrzeć się na mikro-przystań żeglarska wyszykowaną za unijne środki. Naprawdę ładna. Przy kei kilka jachtów. Załogi mocno starszawe, rzekłbym z przedziału 60+. Na jednej z żaglówek nawet z wnukami. Szykują kolacje. Pachnie smażoną cebulą i krojonym świeżym chlebem. Muszę wracać do swoich.

Wycieczka objeżdżoną już trasą poprzez Świbno, Cedry Wielkie i Grabiny Zameczek. Dalej Suchy Dąb (siedziba gminy!) i bocznymi drogami z jednym sporym - jak na Żuławy - wzniesieniem przez Ostrowite do Skowarcza. Na stacji kolejowej, gdzie robię popas na kanapkę śmignął mi pendolino do Warszawy. Spotkałem na promie kolarza amatora. Adam mu było na imię. Podobnie jak i ja wczasuje z rodziną nad morzem a wolny czas poświęca na przejażdżki. Namawiał mnie nawet na wspólny przejazd na Hel, ale nasze plany chyba nie korelowały. Sympatyczny chłopak na białym accencie (przełajówce).

Wieczorna przejażdżka – kółeczko po Żuławach. Z Mikoszewa do Drewnicy. Za mostem zwodzonym na Szkarpawie w Żuławkach zamiast do Dworku jadę na wprost do Książęcych Żuław. Szkarpawa (Wisła Elbląska) to jedno z ujściowych ramion Wisły. Wpada do Zalewu Wiślanego. Od Wisły (właściwej) oddziela ją teraz śluza (Gdańska Głowa), chroniąca przede wszystkim Żuławy przed zalaniem.

Droga początkowo niezła, w okolicach Broniewa robi się trudna. Brukowana nawierzchnia mocno mnie wytrzęsła. Jednak coś za coś. Jest cisza i spokój. Zachodzi słońce, z daleka dobiega szum pracującego kombajnu. Tu jest środek żniw. Droga wśród pół i nielicznych zabudowań gospodarskich dojeżdżam do Tujska, gdzie wskakuję na DW502. W Rybinie oglądam ciągle działający most kolejowy na Szkarpawie. Obrotowy - poruszany ręcznie!
Spory ruch na linii Nowy Dwór Gdański – Stegna wymaga wzmożonej czujności. Wzdłuż drogi linia wąskotorówki. Z ulgą docieram do Stegny, a zwłaszcza z ulgą skręcam na zachód. Ruch drogowy momentalnie maleje. Zapada zmierzch. Przecinając kilkakrotnie tory wąskotorówki dojeżdżam przez Jantar do Mikoszewa. Jadę jeszcze na Prawy Brzeg aby popatrzeć na zachodzące słońce i wracam na kolację.