Góry MRDP (1)

Pięć województw. Trasa licząca 1122 km wiodąca przez prawie wszystkie polskie góry asfaltem, brukiem i po betonowych płytach. Ponad 14 tys. metrów przewyższeń. Palące słońce i przenikliwy deszcz. Upały i rześkie poranki, gdy słupek rtęci zaledwie osiągał 4 st. powyżej zera. Wszystko to w ciągu niespełna 5 sierpniowych dni Maratonu Góry MRDP.

Zaczęło się niewinnie od krótkiej wzmianki na stronie internetowej Maratonu Rowerowego Dookoła Polski (MRDP), na której śledziłem epickie zmagania bohaterów ostatniej edycji tego wyścigu. Gdzie mi tam do nich? Tak myślałem w 2013 r.

Ziarno zasiane kiedyś, niewiele później wykiełkowało. W międzyczasie był BBT'14, kilka tegorocznych brevetów i TAKA jazda coraz bardziej zaczęła mi się podobać. W rezultacie znalazłem się najpierw na liście startowej, a w przeddzień startu w samym Przemyślu. Dotarliśmy tam przed północą większą ekipą ekstra-wagonem rowerowym "załatwionym" przez Turystę na doczepkę do rejsowego pociągu "Solina" relacji Warszawa-Przemyśl. Hipki odłączyły się na nocleg w hotelu, a reszta trzódki, tzn. Krzysztof Banach z Lublina, Marcin Nalazek i niżej podpisany została przeciągnięta przez Turystę po śliskich brukach stromych uliczek przemyskiej starówki do "bazy" maratonu. Baza mieściła się w szkole, gdzie zaoferowano nam kilka metrów kwadratowych podłogi na legowisko. Spanie nie było długie. Dzwony, dzwonki dzwoneczki i inne sygnaturki przemyskich świątyń rozmaitych wyznań, wybijające kwadranse, półgodziny i pełne godziny, co i rusz wybijały też mnie. Ze snu. W rezultacie wstałem o wpół do szóstej rano przeczuwając, że przyniesie to niechybny kryzys na trasie. Ciekawe jak szybko? Nastrój "na dzień dobry" miałem chyba nienajgorszy, nucąc sobie pod nosem:Hej, w góry w góry, popatrz tam wstaje blady świt jeszcze tak nieporadnie chce ominąć szczyt.

Przedwczesna pobudka była nie tylko moim udziałem. Niezadługo, a witałem się już z Olem, Keto i Siudkiem. Ostateczny cios śpiącym jeszcze zawodnikom zadał jakiś ambitny maratończyk, nastawiwszy budzik na wpół do siódmej, i którego dźwięk poderwał na nogi tych, co jeszcze nie wstali.
Poranną kawę, wypiłem w piekarni u wylotu ul. Franciszkańskiej. Uliczka mogłaby się nazywać Baker Street lub swojsko „Piekary”, takie jest na niej nagromadzenie piekarń i cukierni. Śniadanie zjedzone w towarzystwie innych kolarzy w bistro na Rynku. Menu niewyszukane, opisane skrótowo jako „to samo”, czyli podwójna jajecznica z pieczywem i herbatą. Jeszcze udało mi się wysłuchać porannej mszy u św. Antoniego. Wszystkie pozostałe czynności wykonywałem jakby w zwolnionym tempie: rejestracja w biurze zawodów, pakowanie bagażu na rower i na metę, robienie kanapek, przebieranie się w strój kolarski. Zwłaszcza z tym ostatnim się nie spieszyłem wiedząc, że w obcisłych syntetykach przyjdzie mi spędzić kilka najbliższych dni. Cieszę się jednak na tę jazdę niezmiernie.

Nadchodzi wreszcie sobotnie południe i po krótkiej przemowie Dyrektora Wigora ruszamy w asyście policji na południe. Już po opuszczeniu bruków przemyskiej Starówki peleton rozciąga się na kilkaset metrów, a może nawet na kilometr. Powoli, swoim tempem przesuwam się do jego środka. Szybko przejeżdżamy pierwsze wioski rozsłonecznionego Pogórza Przemyskiego. Najpierw jest Nehrybka, za nią Pikulice, Kniażyce i Fredropol. Gdybyż Fredrowie doszli do znaczenia i majętności ze trzysta lat wcześniej mielibyśmy w tym miejscu miasto na miarę Zamościa. Zamiast niego dwie ulice na krzyż w tym fredrowskim polis. Początkowo tempo maratonu nie jest zawrotne. Poznaję w świecie rzeczywistym Wąskiego i Endriu68, gniewnie mruczącego, że przerywa mu się południowe pacierze. W Aksamanicach znika policyjna eskorta, co oznacza, że zaczął się już start ostry. W Huwnikach przejeżdżamy mostem przez rzekę Wiar, toczącą swe wody na wschód, aby po kilkunastu kilometrach zawrócić na północ i za Przemyślem ujść do Sanu.

No tak, za plecami zostawiłem Arłamów, ale i ja nieoczekiwanie zostałem sam na krętej drodze wśród lasów Pogórza Przemyskiego. To lubię. Cisza, spokój i ukojenie nerwów. Urlop. Wśród celów maratonu za najważniejszy upatrzyłem sobie dwa punkty: “poznanie najpiękniejszych zakątków Polski oraz popularyzacja długodystansowego kolarstwa szosowego i turystyki rowerowej w Polsce i na Świecie”.
Punkt mówiący o „wyłonieniu najlepszego zawodnika w ultramaratonach szosowych” otrzymał na mojej prywatnej liście niższy priorytet. Korzystając z ostatnich dni urlopu jadę szlakiem wspomnień i na nowo poznaję trasę, którą kiedyś – co prawda w przeciwnym kierunku - przejechałem z sakwami, ale też wracam do miejsc, które w młodości schodziłem z plecakiem na grzbiecie. A teraz sobie jadę i samą swoją jazdą i obecnością tutaj “popularyzuję” zgodnie z regulaminem maratonu.
Po zadziwiająco dobrych asfaltach przejeżdżam przez Makową, Pustki, Kwaszeninę, Braniów - przed wojną ludne wioski, teraz raczej miejsca na mapie z nielicznymi zabudowaniami. Wyprzedzam kilka osób, a gminna droga z Kwaszeniny wywodzi mnie na wojewódzką [DW890] do Krościenka. Ciągle nie mam kontaktu wzrokowego z innymi zawodnikami. Wyprzedza mnie tylko samochodowa ekipa Remka Siudzińskiego robiąca zdjęcia i kręcąca film. Na mostku widzę stojącego Wigora, zwolniwszy pytam co się stało, ale on macha tylko ręką, bym jechał dalej, a sam pompuje koło. Zjeżdżając przez Liskowate widzę po lewej niebieską plamę płachty okrywającej przecudnej urody cerkiew. Za mało czasu by się przyjrzeć dokładniej. Nie wiem czy to pożądany od lat remont, czy tylko prowizoryczne zabezpieczenie, by się tak szybko nie zapadła.
W Krościenku, po ok. 54 km jazdy przecinam tory zamarłej linii kolejowej - dawnej CK Galicyjskiej Kolei Transwersalnej. Dalej już na zachód, który od tej chwili będzie zasadniczym kierunkiem mojej jazdy. Przejazd doliną Strwiąża, a w istocie krajówką [DK84] do Ustrzyk Dolnych. Zabudowa nieciekawa, powojenna. Tylko nazwa wsi Brzegi Dolne obiecuje, że już niedługo będą te prawdziwie, bieszczadzkie Brzegi Górne. Swoją drogą ciekawe, że przedwojennej nazwy Berehy nie przywrócono. Swym dźwięcznym, ruskim "h" nadawałyby klimat tym miejscom.
W Ustrzykach Dolnych policjant wstrzymuje ruch, abym bezkolizyjne mógł wjechać na bieszczadzką obwodnicę. Znowu linia kolei transwersalnej – tym razem na wiadukcie. Trasa znana już, a ostatnio przejechana na BBT’14. Nie wiem dlaczego podjazdy pod Żłobek (na przełęcz 638 m) i kolejny pod Czarną Górną (723 m) dorobiły się, nomen omen, czarnej legendy tamtego maratonu? Na Przełęczy nad Lutowiskami, a ściślej na Kaczmarewce, gdzie jestem o 15:43 zatrzymuję się na kilka chwil. Wysyłam meldunek w ramach relacji zawodników. W budce z pamiątkami dla zmotoryzowanych turystów kupuję wodę mineralną. Taką tradycyjną, w szklanej butelce, w której minerały zakwitły na kapslu plamkami korozji. Wyprzedza mnie Wigor, klepie po ramieniu, po czym pomyka w dół do Lutowisk. Wysączam butelkę, ale i niebo nade mną postanowiło się wysączyć. Pada, mży, siąpi. Przez Smolnik i Procisne w górę Wołosatego do Ustrzyk Górnych.

Pierwszy punkt kontrolny (PK1) po 106 km osiągam o 16:52. Zatrzymuję się w „Zajeździe pod Caryńską” na coś ciepłego. Przede mna w kolejce pojawił się Olo. Zamawiam tak jak i on , pomidorową z makaronem. Chwilę później nadciągnął Wąski, a za nim po kilku minutach Siudek. Olo najszybciej wciągnął zupę i zaraz pomknął w dalszą drogę. Ja zabawiłem niewiele dłużej. Piękno Przełęczy Wyżniańskiej i Wyżniej trudno mi było docenić ze względu na deszcz, który nasilił się coraz bardziej. Chwilowe zatrzymanie się na obu przełęczach i wzajemne lustrowanie się z turystami schodzącymi z Rawki i Caryńskiej. Kto tu jest bardziej normalny w tej ulewie?

Tymczasem deszcz przybiera na sile. Wetlina, Smerek, Kalnica. Przez Wetlinę zjeżdżam już kompletnie przemoczony, doganiając za Smerkiem Ola. Jeszcze tylko Przełęcz Przysłup (681 m) i później długi zjazd do Cisnej. Umawiam się z Olem, który szybciej się wspina i wolniej zjeżdża, że spotkamy się pod sklepem w Cisnej.
Trochę dłuższa przerwa „techniczna”, obawiam się że dalej wszystko może być już zamkniete. W sklepie kupuję pieczywo, wodę i banany, ale i skarpetki, takie zwykle, bawełniane. Najważniejsza zaleta – suche. Zmiana skarpetek, które dodatkowo owinąłem woreczkami foliowymi, hydrofobowe nogawki i rękawki, które naciągnąłem oraz nieprzemakalna czapeczka pod kaskiem, ale przede wszystkim towarzystwo Ola znakomicie poprawiło mi samopoczucie w to dżdżyste popołudnie. Zapada zmierzch, w deszczowych górach dodatkowo bardziej posępny, a my opowiadając sobie dykteryjki jedziemy dalej. Sprzyja temu konsekwentnie niespieszne, ale bardzo regularne tempo nadawane przez Ola. Wyniesienie za Żubraczem na kolejną dziś Przełęcz Przysłup (749 m) i już „spadamy” na zachodnią stronę Działu. Na odcinku do Komańczy tasujemy się jeszcze z dwiema parami z kategorii „sport”. Pierwsza para to Basia i Jerzy, druga – Wacek i Henio. Raz oni nas wyprzedzają, raz my ich mijamy, gdy zatrzymują się przy swoich ekipach w samochodach. Droga ku mojemu zdziwieniu nie taka najgorsza. Kilka razy przecinamy tory wąskotorówki nieczynnej na odcinku od Maniowa (a w zasadzie Banicy). Wspominam, że jeszcze w 1987 r. jechałem nią "normalnym", rozkładowym kursem z Rzepedzi aż do Majdanu. Opustoszała też linia normalnotorowa do Łupkowa, wtedy tętniąca życiem i sapaniem parowozów. W Woli Michowej współczesny drewniany kościół postawiony w stylu „bieszczadzkim”, ze stacjami drogi krzyżowej dłuta Jędrka Połoniny Wasilewskiego. Byłem tu na pierwszym wyjeździe „sakwiarskim”, gdy we wrześniu 1995 r. zginął tragicznie ten artysta-zakapior. Atmosfera w komańczańskim schronisku w noc po pogrzebie była wtedy tak ciężka i przygnębiająca, że spać się nie dało. Za Smolnikiem widać z góry światła Łupkowa – zda się na wyciągnięcie ręki. Przestało padać. Zjazd z Nowego Łupkowa przez Radoszyce doliną Osławicy po remontowanej drodze. Jedziemy autentycznie starożytnym traktem wiodącym od Radoszyc doliną Osławicy i dalej Osławy. Jest równo, bo położyli nowy asfalt, aczkolwiek w świetle lampek nawierzchnia wydaje się cokolwiek „luźna”.
Beskid Niski
W Komańczy skręt na Duklę w ogóle bez oznakowania. Dzięki wzajemnym pokrzykiwaniom, a skumulowało się nas w tym miejscu chyba z sześcioro, udaje się wyhamować rozpęd i nakierować na Duklę. Niestety, skończył się równy asfalt. Trzeba bardziej uważać na dziury i uskoki, co odgania nieco senność. Aż do Daliowej wśród wiosek i pól, dalej już przez las, w którym szumi Jasiołka. Na tym odcinku poznaję Mareckiego, który ma jednak własną strategię jazdy i zatrzymuje się na którymś z przystanków. W Tylawie „na chwilę” wpadamy na DK9, aby przez Mszanę skierować koła w stronę Doliny Śmierci. Tym sposobem jadąc przez uśpione już Chyrową i Iwlę omijamy Duklę. Wyjeżdżamy na zachód od tego miasteczka i kierujemy się wprost na Nowy Żmigród. To już (dopiero?) drugi PK2 osiągnięty przeze mnie o godz. 00:15. Można powiedzieć, że za mną już pół pierwszej doby.

Drogą do Gorlic budowaną w myśl starej CK tradycji sztabowej „po linijce” w poprzek poziomic miejscowych wzgórzy falujemy to w górę, to w dół. „Motywującej” nazwy wsi Samoklęski nie biorę do siebie. O drugiej w nocy jesteśmy w Gorlicach. Trochę mnie przymula, próbuję „zajeść” znużenie muffinkiem popijanym gorącą herbatą. Paweł nakłada opatrunek na szlify, które zyskał na przejeździe kolejowym w Komańczy. Olo przynagla do dalszej jazdy, zwłaszcza, że lokalsi jadący z imprezy na imprezę, robią się cokolwiek zbyt nachalni.
W Ropie zjazd-agrafka nadająca na moment kierunek wschodni naszemu maratonowi. Zaczyna mnie coraz bardziej morzyć senność, a po twarzach moich aktualnych towarzyszy widzę, że i oni bystre wejrzenia i gorące uśmiechy zostawili na inny czas. Pierwszy podjazd na Tanią Górę (576 m) pokonuję jeszcze w miarę sprawnie, tuż za Pawłem, który wykorzystuje niewątpliwe walory swojej piórkowej wagi w tej wspinaczce. Za Śnietnicą dojeżdża do nas Olo informując, że Andrzej (Endriu68) zapadł po drodze w sen. Na podjeździe pod Piorun zarządzamy z Olem spanie. Jest godzina 05:28.